بیسیم
راديوهاي دريايي
«Marine Radio VHF»
چكيده:
«مسلم است كه وجود ارتباط بين انسانها در شرايط مختلف زندگي لازم و ضروري است، چنانچه امروزه ازانوع تجهيزات ارتباطي با كاربري عمومي و تخصصي استفاده مي شود، در اين بين نياز به ارتباط و آن هم از نوع پيوسته و مداوم جهت دستهها و گروههاي خاصي كه تحت شرايط ويژهاي به زندگي و كار مشغولاند بسيار محسوستر و مهمتر مينمايد. مثل ارتباط بين خلبان هواپيماي نظامي و غير نظامي و يا حتي شناورهايي كه روي هر نقطه از كرهي زمين در حركت و فعاليت هستند. مسلماً وجود ارتباط بين اين موارد نه تنها لازم بلكه حياتي به نظر ميرسد و از جهتي كه در اين شرايط ارتباط ميبايست بر مبناي سامانه اي بدون نياز به كابل و سيم و ... برقرار گردد لذا بهترين گزينه استفاده از امواج راديويي است.»
در اين قسمت نگاهي كوتاه به كانالها و سامانه هاي تعريف شده جهت ارتباطات دريايي مي اندازيم.
در جهان سه دسته كانال دريايي ويژهي ارتباطات صوتي بين دريا و خشكي، بين شناورها و نيز داخل شناورها به شرح زير تعريف شده است.
1- كانالهاي استاندارد بينالمللي
2- كانالهاي كشور آمريكا
3- كانالهاي كشور كانادا
اين سه دسته به جز اختلافاتي محدود كمابيش يكسان تعريف شدهاند. نوع دوم و سوم تنها در كشورهايي كه ذكر شده مورد تأييد و قابل استفاده قانوني خواهند بود و نوع بينالمللي، استاندارد جهاني ارتباط بين شناورها و يا داخل و خارج آنها، از قايقهاي كوچك تفريحي كوچك گرفته تا كشتيهاي عظيم تجاري و حمل و نقل كالا و مسافر را شامل ميشود. در ادامه به شرح و توضيح برخي نكات برجسته در استفاده از راديوهاي دريايي اشاره ميگردد. استفاده از راديوهاي دريايي بر اساس مقررات بسته به اندازهي شناورها و كاربرد آنها متغير است. چنانكه براي برخي اجباري و براي برخي ديگر اختياري است. مقدار برد تجهيزات ممكن است دوربرد و يا كم برد باشد. شناورها بوسيلهي راديوها قادر به برقراري ارتباط با شناورهاي ديگر و يانگهبانان ساحلي و بنادر موجود در خشكي خواهند بود. FCC مقررات مربوط به ارتباطات دريايي در آمريكا را به همراه گارد ساحلي اين كشور تدوين نموده است. تمامي كاربران اين راديوها ملزم به رعايت مقررات و در قبال آن مسئول خواهند بود.
- چه شناورهايي ملزوم به استفاده از راديوهاي دريايي هستند؟
* كشتيهاي باري كه وزن آنها بيش از 300 تن است.
*كشتيها و قايقهاي مسافربري كه بيش از 6 مسافر را در خليج و يا آبهاي آزاد حمل مينمايند.
*شناورهاي مخصوص كشيدن ديگر شناورها كه طول بيشتر از 20 متر دارند.
*قايقهاي يدككشي كه بيش از 8 متر طول دارند.
*قايقهاي ماهي گيري تجاري
به جز مواردي كه ذكر گرديد ديگر شناورها در استفاده يا عدم استفاده از راديوهاي دريايي مختارند.
-چه نوع از راديوهاي دريايي مورد قبول هستند؟
*توان خروجي اين راديوها در نهايت نبايد بيشتر از 5 وات براي راديوهاي دستي و 25 وات براي انواع قابل نصب بر روي شناور باشند.
اين راديوها بايد توانايي ارسال بر روي كانالهاي 9 و 16 استاندارد را دارا باشند. همچنين راديوهاي مورد استفاده بايد داراي شمارهي ثبت و بر چسب استاندارد از كميته FCC باشند.
- آيا ميتوان از يك راديوي دريايي با قابليت تماس انتخابي(selective call) استفاده كرد؟
*براي اين منظور ميبايست يك كد منحصر به فرد 9 رقمي به نام (MMSI) را از مراجع قانوني به نام خود ثبت نماييد سپس اين كد را به وسيلهي نرمافزار راديو به دستگاه اضافه كرده و از آن استفاده ميكنيد. FCC در آمريكا از مراجعي است كه متولي ارائه اين شناسه است.
-چه كانالهايي قابل استفاده هستند؟
*كانالهاي دريايي بر اساس نوع كاربرد و محتواي پيامها به چند دسته تقسيم ميشوند كه استفاده از آن ها ميبايست مطابق با نوع پيام باشد، مثلاً پيامهايي كه بين شناورها و يا بين شناور و ساحل انجام ميشوند، كانالهاي خاص خود را دارند.
- نكاتي كه بايد در استفاده از اين راديوها مورد توجه قرار گيرند.
1- در صورتي كه بر روي كانالهاي ديگر مكالمهاي نداريد همواره راديو را روي كانال 16 تنظيم نماييد و در غير اين صورت بين كانالهاي مورد استفاده و كانالهاي 16 چرخهي پويش (scan) برقرار نماييد.
2- هميشه از حداقل توان مورد نياز جهت ارتباط استفاده كنيد زيرا اين امر احتمال تداخل و ايجاد مزاحمت براي ديگر شناورها را كاهش ميدهد.
3- تماس با ايستگاه ساحلي محلي همواره كانالهاي خاص خود را دارد اما در صورتي كه نميدانيد اين كانالها كدامند از كانال 16 استفاده نماييد. ايستگاههاي ساحلي همواره بر روي كانالهاي 9 و 16 شنود دارند و به محض دريافت پيام به آن پاسخ ميدهند.
4- در تماس با ديگر شناورها ميتوان هم از كانالهاي مربوط به تماسهاي كشتي به كشتي و آن هم با حداقل توان مورد نياز استفاده نماييد.
5- در مواقع مكالمه با كاركنان و بخشهاي داخلي شناور، تنها و تنها از كانالهاي داخلي (inter ship) و آن هم با حداقل توان مورد نياز استفاده نماييد.
6- طول زمان هر تماس محدوديت دارد، به همين دليل طول زمان ارسال هر پيام نبايد بيشتر از 30 ثانيه در هر مرتبه باشد (فشردن پيوستهي كليه PTT). در صورتيكه پاسخي دريافت نكرديد ميبايست قبل از ارسال مجدد پيام دو دقيقه منتظر بمانيد، بعد از سه بار كه اين عمل تكرار شد ميتوانيد بار ديگر بعد از 15 دقيقه پيام را ارسال كنيد.
- چه نوع پيام يا ارتباطي خلاف مقررات است؟
1- پيامهاي درخواست كمك يا اعلام حوادت دروغ و نادرست.
2- پيامهاي حاوي الفاظ زشت و توهينآميز
3- ايجاد نويز، تماس بيوقفه و غير ضروري و يا تماس به منظور آزمايش عملكرد راديو و همچنين تماس در مواقعي كه شناور در خشكي قرار گرفته نيز بر خلاف ضوابط است.
4- آزمايش عكسالعمل در مقابل ارسال پيامهاي اضطراري كذب وديگرشوخي ها.براساس قوانين ، ارسال هرگونه پيام شوخي وجعلي درقالب پيام هاي اضطراري بر روي كانال 16 موجب پيگرد قانوني و محكوميت از جمله جريمهي نقدي ، زندان و يا محروميت از استفادهي شناور ميگردد.
- در صورت تخطي از مقررات چه اتفاقي ميافتد؟
*در صورتي كه تخطي از مقررات براي مراجع قانوني كنترل كننده مسلم شود، ابتدا اخطاري كتبي از طرف آنها براي خاطي ارسال خواهد شد و در صورت عدم توجه و تكرار خطا ممكن است منجر به لغو پروانه و حتي محكوميت نيز گردد.
-پيامهاي اضطراري بينالمللي چه هستند؟
سه پيام اضطراري معمول مورد استفاده به قرار زير است:
1-(May DAY) پيام اضطراري كه نشان دهندهي تهديد بزرگ و قريب الوقوع خطر براي درخواست كمك هستند.
2- (PAN PAN) پيام فوري كه در مواقع در خطر بودن شناور ياجان اشخاص مورد استفاده قرار ميگيرد.
3-(security) پيام هشداري كه جنبهي آگاهي دهنده و هشدار در خصوص مسيريابي و يا اخطارهاي مهم در مورد شرايط جوي ارسال ميگردد.
«كانالهاي آب و هوا»
شايد يكي از بيشترين كاربردهاي راديو دريايي گوش دادن و بازبيني پيوستهي كانالهاي اطلاعات آب و هوا است. «ادارهي هواشناسي آمريكا» (NOAA) در تمامي ساعات شبانه روز و به طور پيوسته وضعيت جوي مناطق مختلف را پيشبيني و بر روي اين كانالها منتشر ميكند. پخش اين پيامها هر 6 الي 4 دقيقه تكرار ميشود و نيز هر دو يا سه ساعت بهروزرساني مي شود.. در آمريكا نگهبانان ساحلي نيز پيامهاي هشدار و اخطار در خصوص شرايط جوي را بر روي كانال 16 اعلام ميكنند.
گفتني است عملكرد راديوهاي دريايي بر روي كانالهاي مربوط به آب و هوا يك طرفه و تنها به صورت گيرنده خواهد بود.